Thứ Tư, 30 tháng 11, 2022

Sự tự tin vào năng lực chuyển ngữ (Việt hóa) và Lòng tự trọng trong ngôn ngữ

Tác giả bài viết: Matthew NChuong


Phần 1:
1.1/ Khi viết tên một số nước bằng tiếng Việt, như: Á Căn Đình (Argentina), Ba Tây (Brazil), Gia Nã Đại (Canada), Tân Gia Ba (Singapore), Tân Tây Lan (New Zealand), Phi Luật Tân (Philippines), Mễ Tây Cơ (Mexico)..., tôi có dụng tâm khơi gợi sự thắc mắc nơi các em, các cháu sinh trưởng sau năm 1975.

Sẽ có nhiều người hỏi: sao không viết bằng tiếng Anh phứt cho rồi?

1.2/ Ồ, đúng ra, phải đặt câu hỏi hoàn toàn ngược lại, như sau: Vì cớ gì mà chúng ta không được phép viết bằng tiếng Việt? 

Coi đi, hiện nay hàng ngày chúng ta vẫn đang viết/gọi tên hàng loạt quốc gia bằng TIẾNG VIỆT, có thể kể ra:

Mông Cổ, Ấn Độ, Thụy Điển, Na Uy, Đan Mạch, Đức, Anh, Pháp, Bỉ, Nga, Thụy Sĩ, Áo, Úc, Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hy Lạp, Ba Lan, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Lan, Thái Lan, Hà Lan, Triều Tiên, Hàn Quốc..v.v... (*)

Và những tên gọi nêu ở 1.1, trước đây cũng đều được chuyển ngữ tiếng Việt như vậy đó (ở miền Nam VN). 

Nhưng, sau năm 1975, cách chuyển ngữ tên gọi các quốc gia sang tiếng Việt bị "bức tử" loạn xạ: muốn "trảm" là trảm, muốn giữ là giữ, tùy hứng, tùy tiện. 

Phần 2:

Hãy coi qua các nước, coi họ định danh tên gọi quốc gia ra sao. 

Người Đức gọi quốc gia của họ là “Deutschland”, các nước khác họ gọi làm sao? Chẳng ai ngớ ngẩn đi viết phiên âm để đọc chữ này hết, mà mỗi quốc gia dùng chính ngôn-ngữ-của-nước-họ để định danh! Người Anh gọi nước Đức là "Germany", người Pháp gọi thành "Allemagne", người Tây Ban Nha gọi bằng "Alemania". 

Người Ba Lan gọi tên đất nước họ là "Polska", người Anh chuyển thành cách gọi là "Poland". Người Pháp, rồi Tây Ban Nha có buộc phải dùng tiếng Anh ("Poland") để gọi chăng? Không hề! Pháp gọi Ba Lan là "Pologne", Tây Ban Nha gọi thành "Polonia".

Nước Tây Ban Nha trong nguyên ngữ là "España". Mặc, Tây Ban Nha gọi sao thì gọi, nhưng người Anh gọi bằng "Spain". Người Pháp có bê nguyên tiếng Anh vô xài? Không, người Pháp gọi là "Espagne". 

Người Anh gọi nước Pháp là "France". Tây Ban Nha không mắc gì phải bê tiếng Anh mà họ dùng tiếng của họ để gọi nước Pháp là "Francia", còn Đức gọi nước Pháp thành "Frankreich". 

Người Đức, giao dịch trong nước với nhau, họ có phải gọi tên các quốc gia bằng tiếng Anh không? Không. Họ gọi bằng tiếng Đức. Ồ, không gọi bằng tiếng Anh thì người Đức không ... "hội nhập", chậm đụt? Quí bạn đã và đang thấy một nước Đức nằm trong số quốc gia có nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới!

Thấy gì từ những dẫn giải trên? Chỉ khi giao dịch quốc tế, bước ra NGOÀI lãnh thổ của từng quốc gia, họ mới dùng ngôn ngữ phổ dụng nhứt hiện nay được chọn là tiếng Anh. 

Còn TRONG lãnh thổ mỗi nước, họ đều dùng ngôn ngữ của chính nước họ (ngôn ngữ mẹ đẻ) để định danh tên gọi các nước!

Đó là LÒNG TỰ TRỌNG trong ngôn ngữ, đồng thời TỰ TIN vào năng lực chuyển ngữ của chính mỗi dân tộc/quốc gia.

(*) Phụ chú: Cách chuyển ngữ (Việt hóa) được các thế hệ tiền bối chúng ta dùng nguyên tắc "mượn cầu nối Hán tự", rất tiện lợi (mở ngoặc: việc mượn "cầu nối (từ một ngôn ngữ khác)" là khá phổ biến, chẳng hạn ở phương Tây nhiều nước mượn "cầu nối tiếng Latin" để chuyển ngữ sang tiếng bản địa của họ). 

Tỉ dụ: Người Nhựt dùng chữ Hán 日本 mà đọc theo tiếng Nhựt (dĩ nhiên) là "Ni hon", trong khi người Tàu đọc /Rì běn/, còn người Việt đọc thành "Nhựt Bổn". Mỗi nước đọc khác nhau, kêu bằng là nước sông không phạm nước giếng. 

"America", được mượn cầu nối Hán tự: 美 để người Việt chuyển ngữ đọc là MỸ (trong khi Tàu đọc khác: /Měi/) - hình hàng trên: nước Mỹ là quốc gia có số lượng Cơ Đốc nhân Tin Lành nhiều nhứt thế giới. 

"Brazil", mượn cầu nối Hán tự 巴西 để người Việt chuyển ngữ đọc là BA TÂY (trong khi Tàu đọc khác: /Bā xī/) - hình hàng dưới, trái: Ba Tây là quốc gia có số lượng tín đồ Công Giáo nhiều nhứt thế giới. 

"Russia", mượn cầu nối Hán tự 俄 để chuyển ngữ đọc sang tiếng Việt là NGA (trong khi Tàu đọc khác hoàn toàn: /É/) - hình hàng dưới, phải: Nga là quốc gia có số lượng tín đồ Chính Thống Giáo nhiều nhứt thế giới.